Chiều cao của một người bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Chắc hẳn bạn đã từng thấy một người rất cao trong khi ba mẹ lại rất thấp hoặc ngược lại. Không phải lúc nào trẻ em cũng phát triển bình thường và đạt được chiều cao như cha mẹ. Rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra việc chậm lớn của trẻ em.

Vậy hãy cùng CSGYMER tìm hiểu xem chiều cao của một người bị tác động bởi những yếu tố nào nhé!

1. Yếu tố tác động đến chiều cao

Đầu tiên, yếu tố ảnh hưởng và chi phối đáng kể đến chiều cao không gì khác ngoài yếu tố di truyền từ bố mẹ. Đây được xem là đặc tính di truyền rất dễ nhận thấy trong gia đình.

Ngoài ra, dinh dưỡng đầy đủ và không mắc các bệnh hiểm nghèo là tiền đề để trẻ em phát triển bình thường. Để cơ thể hoạt động và phát triển bình thường, một đứa trẻ cần được cung cấp đầy đủ các chất cần thiết, đặc biệt là phốt pho, sắt, canxi, protein và vitamin D. Suy dinh dưỡng và mắc các bệnh mạn tính nặng cũng có thể dẫn đến giảm chiều cao của trẻ.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, hệ thống hormone tăng trường Somatotropin (STH) của cơ thể cũng được xem là yếu tố quyết định đến sự phát triển của một đứa trẻ.

2. Cách để nhận biết trẻ chậm lớn

Trẻ chậm lớn có nhiều dấu hiệu đặc trưng như sau:

• Bàn tay và bàn chân nhỏ
• Cơ bắp phát triển yếu
• Da mỏng, giọng nói yếu
• Dương vật nhỏ ở các bé trai
• Khung xương phát triển chậm
• Xuất hiện các triệu chứng của hạ đường huyết
• Có khối u não

Để xác định chuẩn trẻ có bị chậm lớn hay không, hãy cho cháu đến bệnh viện để xét nghiệm. Trong đó, bằng cách chụp X-quang bàn tay, các bác sĩ có thể xác định được “tuổi xương”. Từ đó nhận biết được nồng độ hormone tăng trưởng bên trong cơ thể.

Bác sĩ cũng có thể làm các xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hormone STH, IGFBP-3 và IGF-1. Nồng độ của các hormone khác được sản xuất bởi tuyến yên như ACTH và TSH, các chất do chúng tiết ra như cortisone cũng được đo.

Một cách kiểm tra khác là sau khi để cho bệnh nhân nhịn ăn, các bác sĩ sẽ tiêm một chất kích thích tuyến yên tiết ra somatotropin (ví dụ: glucagon, insulin…). Sau đó, một mẫu máu sẽ được lấy nhiều lần trong khoảng thời gian đều đặn. Tiếp đến phân tích xem liệu hormone tăng trưởng đã được tiết ra hay chưa. Thông thường, giá trị dưới 7ng/ml cho thấy sự thiết hụt hormone tăng trưởng.

3. Điều trị bệnh chậm phát triển chiều cao do thiếu hormone tăng trưởng

Thông thường, khi trẻ được xác định là thiếu hụt hormone tăng trưởng thì sẽ được chỉ định điều trị bằng việc tiêm hormone tăng trưởng nhân tạo (chất lượng như somatotropin). Tuy nhiên, liệu pháp này nên được áp dụng khi trẻ càng nhỏ càng tốt và cần phải có sự giám sát của bác sĩ.

Ở trẻ em, khi kết thúc quá trình tăng trưởng chiều cao hoặc không còn tình trạng thiếu hụt hormone này nữa, liệu pháp phải được dừng lại. Trong 1 số trường hợp nghiêm trọng, việc sử dụng hormone này có thể diễn ra suốt đời.

Tuy nhiên, nếu trẻ em không được xác định là thiếu hormone tăng trưởng GH, việc sử dụng hGH có thể không mang lại hiệu quả.

Mặc dù có thể xảy ra tác dụng phụ khi dùng hGH nhưng xác suất tương đối thấp. Để an toàn, việc điều trị cần kiểm tra định kì mỗi tháng thông qua chỉ số nồng độ IGF-1. Nếu điều trị không cho hiệu quả sau một năm, có thể xem xét việc ngừng sử dụng.

4. Cách phòng tránh

Tốc độ tăng trưởng của trẻ em sau sinh bị ảnh hưởng rất nhiều từ khi còn trong bụng mẹ. Các yếu tố có thể gây ra sự chậm phát triển của thai nhi như:

• Các bệnh mạn tính ở mẹ, lạm dụng nicotin, rượu bia hoặc thuốc lá.
• Rối loạn vật chất di truyền của trẻ
• Rối loạn chức năng của nhau thai

Vì thế, việc theo dõi quá trình phát triển của thai nhi rất quan trọng. Từ đó sớm xác định được nguyên nhân và có phương hướng điều trị kịp thời.

Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu về nguyên lý phát triển chiều cao của chúng ta. Qua đó có thể theo dõi và kịp thời điều trị nếu gặp phải các vấn đề không tốt.

Trong trường hợp bạn không mắc phải một vấn đề gì về hormone nhưng vẫn muốn phát triển thêm chiều cao (vẫn còn trong độ tuổi cho phép) thì nên đọc thêm bài viết này